(ĐSPL) - Theo phong tục địa phương, cứ mỗi độ tết đến xuân về, trong mỗi gia đình làng Nhân Hậu (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) – làng Vũ Đại xưa đều có một nồi cá kho Vũ Đại thơm nức, chỉ có khách quý mới được thưởng thức món đặc sản này.
Làng Nhân Hậu xưa vốn là cái nôi “sản sinh” ra anh Chí, chị Dậu. Nay cũng ở trên vùng đất này, món cá kho đã “vượt biên” và trở thành món ăn ưa thích của những thực khách sành ăn, được nhiều gia đình nơi đây sản xuất làm hàng hóa và quà cao cấp với mức giá “bình dân”…
Nồi đất được nhập từ Nghệ An còn nắp thì mua về từ Thanh Hóa.
Rế đựng là do địa phương tự làm.
Nước mắm được mua về là loại nước mắm muối thù công chứ không thể dùng nước mắm công nghiệp.
Cá được vớt lên khi còn sống là những con cá có đầu nhỏ, mình thon và càng đen càng đạt, nặng tầm 4-6kg một con và được nuôi trong 2-3 năm.
Dùng chiếc búa to đập vào đầu cá trước khi cắt miếng.
Cá được rửa sạch và chặt khúc.
Những lát riềng tươi được thái mỏng.
Lót một lớp dưới đáy nồi.
Những lát cá được cắt có bề rộng 6cm dài từ gấp đôi trở lên được xếp vào nồi và rải 1 lớp muối trắng, gia vị và kẹo đắng.
Sau đó được xếp lên bếp kiềng.
Cá được rưới đều 1 lượt nước mắm pha.
Sau đó châm lửa giữ đều.
Lửa phải được chăm đều để nồi cá luôn sôi mà không bị trào ra ngoài.
Trong lúc nấu cá phải luôn có người "chăm" lửa.
Cá sau khi kho được để nguội.
Những miếng cá thơm ngon, chắc và đậm vị đặc trưng ''cá kho làng Vũ Đại'' được bán với giá dao động từ 500-1000.000đ tùy theo loại nồi lớn hay nồi bé.
Cá có thể giữ được trong 5 ngày ở điều kiện nhiệt độ bình thường và có thể để cả tháng trời nếu được bảo quản trong tủ lạnh.
Theo phong tục địa phương, ngày Tết mỗi gia đình làng Nhân Hậu đều không thể thiếu món cá kho truyền thống và nay được xuất đi khắp nơi, trở thành mặt hàng nổi tiếng của địa phương.